منابع آزمون كارشناسي ارشد گرايش ساخت و توليد

بخش اول : دروس مشترك با ساير گرايش هاي مهندسي مكانيك

نوجه : هر قسمت شامل 30 عدد سئوال مي باشد يعني مجموعا ً 150 سئوال در اين بخش .

1 – زبان عمومي و تخصصي با ضريب 1
2 – رياضي ( شامل رياضي 1 و 2 ، معادلات ديفرانسيل و رياضيات مهندسي ) با ضريب 2
3 – جامدات ( شامل استاتيك ، مقاومت مصالح و طراحي اجزاء ) با ضريب 2
4 – سيالات ( شامل انتقال حرارت ، ترموديناميك و سيالات ) با ضريب 1
5 – ديناميك ( شامل ديناميك ، كنترل ، ديناميك ماشين و ارتعاشات ) با ضريب 1


بخش دوم : دروس تخصصي گرايش مهندسي مكانيك ساخت و توليد

توجه :
الف ) تعداد 30 عدد سؤال مي باشد .
ب ) تمام ضرايب دروس تخصصي در كنكور كارشناسي ارشد مكانيك 4 مي باشد .
ج ) تعداد سئوالات براي هر قسمت مشخص نيست و همچنين با توجه به كنكور هاي گذشته  نوسانات بسياري دارد
( به عبارت ديگر مي بايست تمام دروس خوانده شود زيرا كاملا ً مشخص نيست از هر درس چند سؤال در ذكر مي شود.)
د ) براي منابع درسي لازم به ذكر است كه علاوه بر منابع ذكر شده در زير ، جزوات اساتيد دانشگاههاي زير از تمام منابع مهمتر مي باشد :
دانشگاه صنعتي امير كبير ، دانشگاه صنعتي اصفهان ، دانشگاه صنعتي سهند تبريز و دانشگاه مازندران
ه ) متاسفانه بيشتر منابع به زبان اصلي (انگليسي) مي باشد، ولي خوشبختانه اخيرا ً انتشارات نشر طراح اقدام به ترجمه برخي از اين منابع كرده است .

1 – سيستم هاي اندازه گيري
منابع : (1) كتابي به همين نام ازانتشارات نشر طراح منتشر شده است ( دو نوع كتاب مختلف ).

(2) كتاب زبان اصليMetrology For Engineers  نوشته J.F.W.Galyerو C.R.Shotbolt

جزوه دكتر حريرپوش

2 – اونيور سال عمومي ( ماشين افزار ) 
منبع : كتاب زبان اصلي Technology Of Machine Tools

جزوه رازفر 

3 – توانايي ماشينكاري
منبع : كتاب درسي به همين نام نوشته دكتر محمدرضا رازفر از انتشارات دانشگاه صنعتي
امير كبير
4 – متالورژي (علم مواد)
منبع : كتابي با عنوان « علم مواد » نوشته دكتر تويسركاني از انتشارات دانشگاه
صنعتي اصفهان.
در ضمن كتاب هاي ديگري نيز در اين زمينه وجود دارد از جمله : كتاب متالورژي حرارتي
اونر كه البته به زبان فارسي نيز ترجمه شده است و همچنين كتاب علم مواد و عمليات
حرارتي نوشته دكتر گلعذار.
5 – عمليات حرارتي
منبع : منابع ذكر شده در بخش متالورژي جوابگوي اين قسمت در آزمون كارشناسي ارشد مي
باشد .
6 – جوشكاري تخصصي
كتابي در اين زمينه به طور مشخص نمي توانم ذكر كنم ، ولي انتشارات نشر طراح و
انتشارات ديگر كتاب هايي در اين وادي منتشر كرده اند كه مي توانيد تهيه و استفاده
كنيد.
البته بايد ذكر كنم كه بهترين منبع « جزوه ي درسي دكتر ستاري فر عضو هيات علمي
دانشگاه امير كبير»
مي باشد .
7- ماشين هاي CNC
انتشارات نشر طراح ، كيومرث ، فدك و دانشگاه علم و صنعت ايران چندين كتاب مختلف با
عنوان هاي مشابه در اين زمينه منتشر كرده است .
8 – قيد و بند (جيگ و فيكسچر)
منابع :

(1) كتاب قيد و بست ها نوشته P.H.Joshi
كه انتشارات دانشگاه علم و صنعت ايران آن را به زبان فارسي ترجمه كرده است.
(2) انتشارات نشر طراح كتابي با عنوان جيگ و فيكسچر دراين زمينه منتشر كرده است .
9 – قالب هاي پرس
منبع اصلي جزوه اساتيد دانشگاهي دانشگاه هايي كه در بالا ذكر شد .(جزوه دكتر ملايي) 
انتشارات نشر طراح كتابي با عنوان مشابه در اين زمينه منتشر كرده است .
10 – هيدروليك و پنو ماتيك
منابع :

(1) جزوه ي درسي ( به صورت كتاب ) نوشته «دكتر رضاعي» عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي امير كبير
(2) كتابي با همين عنوان از انتشارات نشر طراح
11 – روش هاي توليد مخصوص
منابع :

(1) كتابي با عنوان «روش هاي ماشينكاري مدرن» از انتشارات نشر طراح
(2) جزوه ي درسي دكتر عبداله عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي امير كبير
12 – مديريت توليد
متاسفانه در اين زمينه نمي توانم كتابي را ذكر كنم فقط به جزوه ي اساتيد بسنده كنيد.

جزوه هايده متقي

مهندسي مكانيك چيست؟

مقدمه

رشته مهندسي مكانيك را شايد بتوان از نقطه‌نظر تنوع موضوعات تحت پوشش، جامع‌ترين رشته مهندسي به شمار آورد. رشته مهندسي مكانيك در برگيرنده تمامي علوم و فنوني است كه با توليد  تبديل و استفاده از انرژي، ايجاد و تبديل حركت و انجام كار، توليد و ساخت قطعات و ماشين‌آلات و به كارگيري مواد مختلف در ساخت آنها و همچنين طراحي و كنترل سيستم‌هاي مكانيكي، حرارتي و سيالاتي مرتبط مي‌باشد،به عبارت ديگر محاسبات فني، مدلسازي و شبيه‌سازي طراحي و تهيه نقشه‌ها ، تدوين روش ساخت ، توليد و آزمايش ماشين‌آلات و تاسيسات مورد استفاده در جهان امروز، با تكيه بر توانايي‌هاي مهندسان مكانيك انجام مي‌گيرد.

تعريف و شرح

مهندسي مكانيك شاخه‌اي از مهندسي است كه با طراحي، ساخت و راه‌اندازي دستگاه‌ها و ماشين‌ها سروكار دارد. مهندسي مكانيك نقش به سزايي در بالا بردن امنيّت زندگي، بهبود كيفيّت كلّي زندگي، و نيز ايجاد شور و نشاط اقتصادي ايفا مي‌كند. به جرئت مي‌توان گفت كه مهندسي مكانيك، گسترده‌ترين رشته? مهندسي از نظر دامنه? فعاليّت‌ها و كاربردها است.

مهندسان مكانيك، اصول اساسي نيرو، انرژي، حركت و گرما را به كار برده و با دانش تخصصي خود، سيستم‌هاي مكانيكي و دستگاه‌ها و فرآيندهاي گرمايي را طراحي كرده و مي‌سازند. مهندسان مكانيك، گستره? وسيعي از دستگاه‌ها، فرآورده‌ها و فرآيندها را توليد مي‌كنند؛ به عنوان نمونه:

موتورها و سيستم‌هاي كنترل خودرو و هواپيما، نيروگاه‌هاي الكتريكي، دستگاه‌هاي پزشكي، اجزا و قطعه‌هاي گوناگون از موتورهاي با ابعاد ميكروسكوپي گرفته تا چرخ‌دنده‌هاي غول‌آسا، فناوري ليزر، طراحي و ساخت به كمك رايانه، ماشيني كردن يا خودكارسازي (اتوماسيون) و روباتيك، انواع گوناگوني از فرآورده‌هاي مصرفي از دستگاه‌هاي تهويه? مطبوع گرفته تا رايانه‌هاي شخصي و تجهيزات ورزشي، ماشين‌ها و دستگاه‌هايي كه هر يك از فرآورده‌هاي بالا را به صورت انبوه توليد مي‌كنند.

مي‌توان گفت تقريباً همه جنبه‌هاي زندگي، در ارتباط با مهندسي مكانيك هستند. هر چيزي كه حركت كند يا انرژي مصرف نمايد، احتمالاً يك مهندس مكانيك در طراحي يا ساخت آن نقش داشته است.

كاربرد و زير شاخه ها

رشته مهندسي مكانيك داراي واحدهايي ملموس و كاربردي است ولي داشتن شناخت كافي نسبت به اين رشته قبل از انتخاب آن ضروري است. اغلب واحدهاي اين رشته داراي رياضيات ديفرانسيلي پيچيده و تجسم فيزيكي هستند كه منجر به سخت شدن اين واحدها مي شوند. ضمنا واحدهاي كارگاهي و فعاليت در واحدهاي توليدي نيز از ويژگي هاي اين رشته مي باشد كه داوطلبان آن را با محيطهاي صنعتي آشنا كرده و پيوند مي زند.

معرفي اجمالي زير شاخه ها:

الف – گرايش مكانيك در طراحي جامدات

هدف تربيت آزمايشگاهي متخصصاني است كه بتوانند در مراكز توليد و كارخانه ها اجزاء و مكانيزم ماشين آلات مختلف را طراحي كنند. دروس اين دوره شامل دروس نظري، آزمايشگاهي، كارگاه و پروژه و كارآموزي است. فارغ التحصيلان مي توانند در كارخانجات مختلف نظير خودروسازي ، صنايع نفت، ذوب فلزات و صنايع غذايي و غيره مشغول شوند و براي اين دوره امكان ادامه تحصيل تا سطح كارشناسي ارشد و دكتري در داخل يا خارج از كشور وجود دارد. موفقيت داوطلبان به آگاهي آنها در دروس جبر و مثلثات، هندسه ، فيزيك و مكانيك همچنين آشنايي و تسلط آنان به زبان خارجي بستگي فراوان دارد. از جمله دروس اين دوره مي توان دروس مقاومت مصالح، طراحي و ديناميك را نام برد. در اين رشته زمينه اشتغال و بازاركار خوب وجود دارد و مطالب ارائه شده در طول تحصيل براي دانشجويان محسوس و قابل لمس است.

ب – گرايش مكانيك در حرارت و سيالات

اين رشته در به كاربردن علوم و تكنولوژي مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سيستمهايي كه اساس كار آنها مبتني بر تبديل انرژي ، انتقال حرارت و جرم است به متخصصان كارآيي لازم را مي دهد و آنها را جهت فعاليت در صنايع مختلف مكانيك در رشته حرارت و سيالات (نظير مولدهاي حرارتي، انتقال سيال نيروگاههاي آبي، موتورهاي احتراقي و ... ) آماده مي سازد. فارغ التحصيلان اين دوره قادر به طراحي و محاسبه اجزا و سيستمها در بخشهاي عمده اي از صنايع نظير صنايع خودروسازي ، نيروگاههاي حرارتي و آبي، صنايع غذايي، نفت، ذوب فلزات و غيره هستند.

فارغ التحصيلان اين دوره مي توانند تا مقطع كارشناسي ارشد و دكتري در داخل يا خارج از كشور ادامه تحصيل دهند. داوطلبان اين رشته بايد در دروس رياضي و فيزيك تسلط داشته و با يك زبان خارجي آشنا باشند. دروس اين رشته شامل مطالبي در زمينه هاي حرارت و سيالات ، مي باشد.

نظر دانشجويان: با توجه به اينكه اصولا تحصيلات دانشگاهي به خصوص در زمينه هاي مهندسي نياز صد در صد به علاقه مندي داوطلب دارد، بنابراين عدم داشتن علاقه و همچنين عدم تقويت دروس اساسي و پايه اي در بخش مكانيك مانند رياضي، فيزيك – مكانيك ، شيمي ، رسم فني (تجسم بالا داشتن) و هوش نسبتا خوب و عدم روحيه تجزيه و تحليل در مسائل باعث دلسردي و از دست دادن انگيزه تحصيل و ركورد شديد در تحصيلات خواهد شد.

ج - گرايش ساخت و توليد

هدف تربيت كارشناساني است كه با به كاربردن تكنولوژي مربوط به ابزارسازي، ريخته گري ، جوشكاري، فرم دادن فلزات ، طرح كارگاه يا كارخانه هاي توليدي آماده كار در زمينه ساخت و توليد ماشين آلات صنايع (كشاورزي ، نظامي، ماشين سازي، ابزارسازي ، خودروسازي و ... ) باشند. فارغ التحصيلان اين دوره قادر خواهند بود در صنايعي مانند ماشين سازي، ابزارسازي، خودروسازي ، صنايع كشاورزي، صنايع هوايي و تسليحاتي به ساخت و توليدي ماشين آلات، طراحي كارگاه و يا كارخانه توليدي بپردازند و نظارت و بهره برداري و اجراي صحيح طرحها را عهده دار شوند. داوطلبان اين رشته بايد در دروس رياضي، فيزيك و مكانيك از آگاهي كافي برخوردار باشند. دروس اين دروه شامل مطالبي در مورد نحوه توليد، طراحي قالبهاي پرس، طراحي قيد و بندها، كار و برنامه ريزي با ماشينهاي اتوماتيك، اصول كلي و نحوه كار با ماشينهاي دستي و تعمير و نصب تمام سرويسهاي صنعتي مي باشد و درصد نسبتا بالايي از آنها به صورت عملي ارائه مي گردد. داوطلب بايد سالم باشد تا بتواند كارهاي كارگاهي را به خوبي انجام دهد و استعداد كارهاي فني را داشته باشد. با توجه به خودكفايي صنايع كشور اين رشته داراي بازار كار خوبي است.

مهندسي مكانيك در ايران

دانشكده مهندسي مكانيك از جمله اولين واحدهائي است كه در سال 1336 هجري شمسي و همزمان با تأسيس دانشكده پلي تكنيك تهران فعاليتهاي آموزشي خود را آغاز نموده است. در سال 1340 نخستين دانش آموختگان آن موفق به اخذ گواهينامه كارشناسي ارشد پيوسته در رشتة مهندسي مكانيك شدند.

در شروع آموزش اين مهندسي در ايران ، مهندسي مكانيك با برق يكي بود و «الكترومكانيك» ناميده مي‌شد. اما اين دو رشته حدود 40 سال پيش از هم جدا شدند و به مرور رشته‌هاي ديگري مانند مهندسي شيمي و مواد نيز از مهندسي مكانيك جدا شد و مهندسي مكانيك به عنوان رشته مهندسي مكانيك عمومي ارايه گرديد. ولي با پيشرفت صنعت و نياز صنايع به تخصص‌هاي مختلف در اين زمينه، از مهندسي مكانيك عمومي دو گرايش «طراحي جامدات» و «حرارت و سيالات» و بعد از آن «ساخت و توليد» بيرون آمد و بالاخره بايد به مهندسي دريا اشاره كرد كه هنوز در دانشگاه صنعتي شريف به عنوان يكي از گرايشهاي مهندسي مكانيك ارايه مي‌شود.

تهيه كننده: فاطمه سادات مويدي

تنظيم براي تبيان: محسن مرادي

منابع كنكور كارشناسي ارشد مهندسي مكانيك:

اين متن را براي انتقال تجربيات كنكورهاي گذشته براي كنكوريهاي 91 به اونور نوشتم. اميدوارم مثمر ثمر واقع بشه:

مجموعه زبان انگليسي:


1-زبان عمومي:

اگر تافل زبان نداريد يا در سطح بالايي نيستيد،به هيچ وجه وقت خود را با خواندن كتابهايي مثل 504 و..... تلف نكنيد.
اگر به درصد رتبه هاي زير 100 نگاه كنين،ميبينين كه اكثرا زبان را سفيد ميگذارند، مگر كسيكه هدفش قبولي در مهندسي پزشكي است


2- زبان تخصصي:

اين درس هم نياز به هيچ مرجعي ندارد.
اگر در دوران تحصيل ، لغات تخصصي به گوشتان خورده باشد، مي‌توانيد جواب دهيد.
از اين قسمت معمولاً سه متن به صورت درك مطلب،در كنكور ميدهند كه بسيار وقت گير است و خواندن بيشتر از يك متن،توصيه نميشود

مجموعه رياضيات:

1- رياضيات 1و2:

براي اين دو درس،اگر از تابستان شروع به خواندن ميكنيد،حتما كتاب هاي مسعود آقاسي را بخوانيد،بدون نياز به هيچ چيز ديگري.

اما اگر فرصت كافي ندارين،براي رياضيات 1 كتاب گاج و براي رياضيات 2 كتاب پوران پژوهش تا حد خوبي،كفايت ميكنند.


2-معادلات ديفرانسيل:

براي تمامي گرايش ها،كتاب معادلات ديفرانسيل گاج،يك كتاب فوق العاده عالي است.
كتابي با حجم كم،اما بسيار پر محتوا.

با خواندن آن به راحتي ميتوانيد همه تست هاي معادلات را بدون استثنا جواب دهيد.


3-رياضيات مهندسي:

رياضي مهندسي،معتقدي (پارسه) دو جلد كتاب داره (درس + تست).

حتما درس را كامل مطالعه كرده و سپس تست هاي تاليفي را حل كنيد.

آنگاه به سراغ جلد دوم رفته و تست هاي سالهاي گذشته رياضيات مهندسي رشته هاي برق و مكانيك را هم حل كنيد.


كتاب رياضيات مهندسي محمود كريمي انتشارات نصير هم كتاب هاي بسيار خوب و با تشريح بيشتر هستند.

مجموعه حرارت و سيالات:


1- ترموديناميك و مكانيك سيالات:

بدون شك كتابهاي دو جلدي راهيان ارشد براي اين دو درس بهترين منبع است.
حتما ابتدا يكبار درس و تست هاي داخل كتاب را حل كنيد و يك دور كتاب ها را تمام كنيد.

سپس تست هاي مكانيك+ تست هاي مهم مهندسي شيمي+ عمران را حتما حل كنيد.



2- انتقال حرارت:

كتاب انتقال حرارت پوران پژوهش، نوشته دكتر محمد سميع پور.

كتاب بسيار خوبيست، فقط حتما علاوه بر مكانيك، تست هايي از مهندسي شيمي هم حل شود.

مجموعه جامدات:

1-استاتيك:

استاتيك بهترين و تنها مرجع مورد اعتماد كتاب مريام است.

مطالعه كامل درس و حل اكثر مثالهاي مهم انتهاي هر بخش حتما توصيه ميشود.

سوالات كنكور استاتيك معمولا تكراري نيست به دليل گستردگي مسائل مريام.
استاتيك شايد تنها درسي باشد كه فرمول خاصي ندارد و تنها با حل تحليلي مسئله ميتوان به جواب رسيد.


2- مقاومت مصالح:

تنها يك كتاب،مقاومت پوران پژوهش نوشته محمد حسن نائي.

كتابيكه اگر كامل بر آن مسلط شويد قادر به پاسخگويي همه تست هاي مقاومت خواهيد بود.

ابتدا درس اين كتاب را كامل بخوانيد.

سپس فقط مثال هاي حل شده را مطالعه كنيد.

به هيچ وجه تست هاي تكميلي را نزنيد،فقط تست هاي مكانيك + تست هاي مهم عمران كفايت ميكنه.

در اين درس مسئله مهم،مرور پي در پي درس و مثالهاي حل شده و تست هاي مهم است.



3- طراحي اجزا:

تنها يك كتاب، طراحي اجزاي راهيان ارشد نوشته روح‌اله حسيني. هم متن كاملي داره و خوب درس را ياد ميده و هم تستهاي كامل و زيادي داره. مثلاً تستهاي كارداني به كارشناسي را هم پوشش ميده.

 نكته جالب اينجاست كه همه سوالات كنكور امسال (90) داخل اين كتاب بود

اما اگر وقت نمي‌كنيد كلش را بخونيد حتماً فصلهاي معيارهاي شكست، خستگي و چرخ‌دنده‌ها را بخونيد.

مجموعه ديناميك و ارتعاشات


1- ديناميك:

اول بگم كه اين درس علاوه بر خوندن نياز به تمرين و تست زدن زيادي داره و بايد پس از اينكه درس را ياد گرفتيد تا ميتونيد نمونه سوال گير بياريد و تست بزنيد و ... . اين درس خيلي مهمه، چرا كه پيش نياز درسهاي ديناميك ماشين و ارتعاشات و كنترل هم هست.


كتاب راهيان ارشد نوشته روح‌اله حسيني خيلي از اين لحاظ كامله. هم تستهاي مكانيك را داره و هم هوافضا و مكاترونيك و بعضاً تست تاليفي هم داره.



2- ارتعاشات:

با كتاب ارتعاشات جباري پوران پژوهش،نميشه بيشتر از دو تا سه تست زد. بايد مفاهيم ارتعاشات را خوب ياد بگيريد كه كتاب ارتعاشات رائو براي فقط درس و حل مسئله سري شومز (ستو) تقريبا مناسب است. البته كتاب ارتعاشات صالحي پور و حسيني هم خوبه. هم خوب آموزش داده و هم مثال زياد داره و هوافضا را هم شامل ميشه. در حال حاضر بهترين منبع همين كتابه

اما اين درس منابع زيادي دارد،كه خواندنش خيلي وقت ميگيرد.

به هرحال همين تعداد كتابها با توجه به زمان كافيست.



3- ديناميك ماشين:

باز هم مثل دو درس اول اين قسمت (ديناميك و ارتعاشات) كتاب راهيان ارشد (نوشته حسيني). واقعاً هم از نظر درس و هم از نظر تست كامله و از رجوع به ساير مراجع مثل مارتين و ... بي‌نياز ميشيد. فقط سعي كنيد همه مسائل را بتونيد خودتون حل كنيد و يا حداقل نگاهي بهشون بندازيد. راه حلش دستتان مياد.


4-كنترل اتوماتيك:

تا 89 اگر كسي كتاب كنترل آرياز برادراني را ميخواند،راحت ميتوانست 3 تا 4 سوال كنترل را جواب دهد.

اما براي ارشد89 قضيه فرق كرد و فرم سوالات عوض شد!!!!

اما به هر حال كاملترين مرجع همين كتاب است،البته جزوه پارسه هم كنارش خوب است.

چون كتاب آرياز بعضي مسائل مكانيكي و سيالاتي را ندارد.

و اما ساخت و توليد:

1- سيستمهاي اندازه گيري :
منبع : جزوه امير كبير، كتاب سيستم هاي اندازه گيري نوشته حرير پوش. منبع ديگر كتاب زبان اصلي : Metrology for Engineers از J.F.W.Galyer و C.R.Shotbolt مي باشد.
2- اونيورسال عمومي ( ماشين ابزار)
كتاب زبان اصلي : Technology of Machine Tools مي باشد.
3- توانايي ماشينكاري :
كتاب درسي به همين نام نوشته دكتر محمدرضا رازفر انتشارات دانشگاه صنعتي اميركبير
4- متالورژي ( علم مواد ) :
منبع : كتابي با عنوان ( علم مواد ) نوشته تويسركاني انتشارات دانشگاه صنعتي اصفهان
در ضمن كتابهاي ديگري نيز در اين زمينه وجود دارد از جمله : كتاب متالورژي حرارتي اونر كه البته به زبان فارسي نيز ترجمه شده است. و نيز كتاب علم مواد نوشته گلعذار
5- عمليات حرارتي :
منبع : كتاب عمليات حرارتي فولاد ها
6- جوشكاري تخصصي :
جزوه جوشكاري دكتر دكتر ستاري فر عضو هيأت علمي دانشگاه اميركبير مي باشد.
7- ماشينهاي CNC :
نشر طراح چندين كتاب مختلف با عنوانهاي مشابه در اين زمينه منتشر كرده است.
8- قيد و بند ( جيگ و فيكسچر) :
جزوه امير كبير .
9- قالب پرس :
منبع اصلي جزوه امير كبير ،كتاب قالب هاي برش نشر طراح
10- هيدروليك و پنوماتيك :
منابع : جزوه درسي ( بصورت كتاب ) نوشته دكتر رضاعي عضو هيأت علمي دانشگاه اميركبير

11- توليد مخصوص:
منابع: جزوه درسي دكتر عبداله عضو هيأت علمي دانشگاه اميركبير
كتابي با عنوان (( روشهاي مدرن ماشينكاري )) از نشر طراح
12- مديريت توليد:
مديريت صنعتي(فصل 11:مذيريت توليد) نوشته دكتر حدادي اصل (دانشيار دانشگاه صنعتي اميركبير)

معرفي رشته مهندسي مكانيك 

مهندسي مكانيك را شايد به توان از ديدگاه تنوع موضوعات تحت پوشش ، جامع­ترين رشته مهندسي به شمار آورد. چون رشته مهندسي مكانيك در برگيرنده همه علوم و فنون است كه با ، تبديل حركت و انجام كار ، توليد و ساخت قطعات و ماشين آلات و به كارگيري مواد گوناگون در ساخت آنها و همچنين طراحي و كنترل سيستم­هاي مكانيكي ، حرارتي و سيالاتي مرتبط مي­باشد. به عبارت ديگر محاسبات فني ، مدل سازي و شبيه سازي ، طراحي و تهيه نقشه­ها ، تدوين روش ساخت، توليد و آزمايش تمامي ماشين آلات و تأسيسات موجود در دنيا، با تكيه بر توانايي­هاي مهندسان مكانيك انجام مي­گيرد. مهندسي مكانيك داراي گرايش­هاي مهم طراحي كاربردي جامدات، حرارت و سيالات ، ساخت و توليد است.

گرايش ساخت و توليد :

يك قطعه بايد به چه روشي ساخته شود تا داراي توليدي سريع و ارزان و همچنين كيفيت مناسب و وقت و كارايي مطلوب باشد؟ پاسخ به اين سوال مهم بر عهده مهندسان گرايش ساخت و توليد است. گرايش ساخت و توليد به زمينه­هاي كاربردي مهندسي مكانيك مي­پردازد و مهندس اين گرايش در زمينه شكل دادن فلزات، طراحي و قالب­ها و ساخت قطعه­هاي گوناگون فعاليت مي­كند.

گرايش طراحي كاربردي :

گرايش طراحي كاربردي به بررسي انواع نيروها، حركتها و تأثير آنها بر اجزاء مختلف ماشين مي­پردازد. در واقع مهندس طراحي جامدات با توجه به نيازهاي جامعه، دستگاهها و ماشين­هاي مختلف را طراحي مي­كند. هر ماشين از دو قسمت متحرك و ثابت تشكيل شده است . حال بررسي اين مطلب كه حركت مورد نياز ماشين از چه راهي تأمين شده و چگونه از منبع توليد به جايگاه مورد استفاده انتقال پيدا كند و بالاخره چگونه از اين حركت استفاده گردد تا بيشترين بازدهي را داشته باشد، در حيطه وظايف مهندسي طراحي جامدات است.همچنين ابداع و پيش بيني دستگاه تنظيم ماشين آلات نيز از مسايل مطرح در اين گرايش مي­باشد.

در واقع مهندس طراح جامدات بايد تمامي نيروها و گشتاورهايي را كه به هر عضو ماشين وارد مي­شود بررسي كرده و بهترين حالت قطعه مورد نظر را براي تمامي آن نيروها و گشتاورها و همچنين براي داشتن بهترين كارايي به دست آورده و كارايي مناسب آن قطعه را در زمان طولاني تضمين كند.طراحي سيستم، طراحي ماشين هاي تراش، فرز، چاپ و قسمت­هاي تعليق ، سيستم­هاي انتقال قدرت و ديناميك يك خودرو ، توسط مهندسان اين گرايش طراحي مي­شود . همچنين يك هواپيما قسمتهاي مربوط به فرود ، پرواز، كنترل پرواز به نحوي مربوط به طراحي جامدات مي­گردد.

دكتر قرشي استاد دانشگاه صنعتي شريف نيز در معرفي اين گرايش مي­گويد:

گرايش طراحي جامدات به طراحي ماشين آلات و اجزاي آنها، ارتعاشات ماشين آلات، ديناميك آنها و كنترل سيستم­ها مي­پردازد. گفتني است كه دو گرايش طراحي جامدات و حرارت و سيالات بسيار نزديك به هم هستند و تنها در 20 واحد درسي با يكديگر تفاوت دارند. بنابراين فارغ التحصيلان آنها نيز توانايي­هاي مشترك زيادي دارند.

گرايش تبديل انرژي :

همان طور كه از نام اين گرايش پيداست مهندسان مكانيك گرايش تبديل انرژي به مسايل مربوط به حرارت و سيالات مي­پردازد . به عبارت ديگر در اين رشته عوامل موثر بر خواص مختلف حركت سيال بخصوص سيال داغ مطالعه شده و اثر عبور سيال بر محيط محل عبور مانند نيروهايي كه در اثر عبور خود در محل ايجاد مي­كند و يا طول­هاي ناشي از اثر افزايش و يا كاهش دما در اعضاي مختلف يك دستگاه ، بررسي مي­شود . همچنين از دروس اصلي اين رشته مي­توان به مكانيك سيالات اشاره كرد كه نيروهاي وارد بر جسم متحرك در سيال را بررسي مي­كند.

گرايش حرارت و سيالات به فيزيك حرارت و مكانيك سيالات مي­پردازد و وظيفه­اش تحليل و طراحي سيستم­ها از ديدگاه حرارتي و سيالاتي است . براي مثال در طراحي يك موتور احتراق داخلي، مسائل مربوط به تبديل حرارت و انرژي ، انتقال حرارت، حفظ موتور در حرارت مناسب و سرد نگه داشتن موتور توسط يك مهندس مكانيك حرارت و سيالات بررسي مي­شود.همچنين مسايل مربوط به تأسيسات ساختمان و راكتورها، انتقال آب ، نفت و گاز ، طراحي نيروگاههاي مختلف، طراحي توربو ماشين­ها ( ماشين­هاي دوار) مثل توربين­هاي بخار، توربين­هاي گاز و فن گويل­ها به گرايش سيالات مربوط مي­شود. دانشجويان اين گرايش در زمينه تهويه مطبوع، دستگاههاي آب و فاضلاب و گرم كننده ساختمان­ها و به طور كلي مباحث « تأسيساتي » مطالعه مي­كنند. در ضمن در اين رشته مباحث مربوط به طراحي نيروگاهها، موتورهاي احتراق داخلي و طراحي انواع موتورهاي درون سوز اتوميبل­ها مطالعه مي­گردد.

گرايش مكاترونيك :

انجمن مكاترونيك ايران ، با توجه به كاربرد روزافزون اين علم در جهان، از بهمن 1383 با اهداف زير تشكيل شده است:

• گسترش و ارتقاي علم مكاترونيك در كشور
• ايجاد شبكه ارتباطي ميان صاحب نظران ، محققان و كارشناسان مكاترونيك
• بهبود بخشيدن به امور آموزشي و پژوهشي در زمينه­هاي مرتبط با علم مكاترونيك

مكاترونيك تفكري جديد در طراحي و توليد محصولات صنعتي با تركيبي توامان از مهندسي مكانيك ، الكترونيك ، كامپيوتر ، سيستم­هاي كنترل و فناوري اطلاعات است. مكاترونيك به مهندسان اين توان را مي­دهد تا با يكپارچه­سازي حوزه­هاي تخصصي ياد شده، از اولين مراحل طراحي و توليد ، به خلق محصولاتي با كيفيت بهتر ، قابليت اعتماد بالاتر ، هزينه كمتر و در زمان كوتاه­تر بينديشند.

گرايش مهندسي پزشكي – بيومكانيك

تقريباً در اوايل دهه 70 ميلادي ، جامعه بين المللي واژه « بيومكانيك» را براي دانش مطالعه سيستم­هاي حياتي از ديد مكانيكي انتخاب نمود. بيومكانيك  از ابراز مكانيك براي مطالعات آناتوميكي و بررسي كاركرد اندام حياتي استفاده مي­كند. اين علم طيف گسترده­اي را از مطالعه تئوري تا كاربردهاي عملي مي­پوشاند.

مطالعه كامل مكانيك شامل دو موضوع اساسي مي­باشد: استاتيك، كه مطالعه اجسامي است كه ، در اثر نيرويي كه بر آن­ها اعمال مي­شود، در حال سكوني يا وضعيت تعادل باقي مي­مانند و ديناميك ، كه مطالعه اجسام متحرك است. ديناميك را به نوبه خود مي­توان به زير گروههاي سينماتيك و سينتيك تقسيم بندي نمود. سينماتيك را مي­توان علم حركت ناميد، زيرا اين علم، در مورد روابطي بحث مي­كند كه مابين جابجايي­ها، سرعت­ها و شتاب­ها در حركت انتقالي و دوراني وجود دارند. اين علم با نيروهاي درگير كاري ندارد بلكه فقط به توصيف حركت ناشي از آن­ها مي­پردازد. سينتيك در مورد اجسام متحرك و نيروهايي بحث مي­كند كه عمل مي­نمايند تا ايجاد حركت كنند. اما سوالي كه ممكن است در اين قسمت مطرح شود اين است كه وارد كردن علم مكانيك در حوزه مباحث زيستي و حياتي چه ثمري دارد؟ و اگر علمي به نام بيومكانيك وجود نمي­داشت ، چه اتفاقي رخ مي­داد؟

براي پاسخ به اين گونه سوالات و روشن شدن ضرورت وجود دانش بيومكانيك چند مثال مي­زنيم:

رشد و نمو در انسان از آغاز توليد شروع مي­شود و به صور مختلفي در بخش­هاي متفاوت بدن، در تمام طول حيات ادامه مي­يابد. نيروهاي مكانيكي مي­توانند اثر عمده­اي بر رشد بدن ايجاد كنند. نيروهاي عمود بر بدن به آن اجازه دهند تا به يك روش نمونه رشد كند. براي مثال ساختار داخلي كلي استخوان عمدتاً با تعداد دفعات بارگذاري بر روي استخوان كنترل مي­شود. حال فرض كنيد در زمان رشد سريع، نيروهايي غيرطبيعي بر بدن وارد شود، اين مسئله مي­تواند منجر به الگوهاي رشد غيرعادي شود. اگر بتوانيم تعيين كنيم كه يك تغيير شكل چگونه ايجاد شده يا مي­شود، قادر خواهيم بود تا نيروهاي تغيير شكل دهنده را رفع كنيم و نيروهايي را به كار بريم كه مي­توانند فرآيند را معكوس نموده و آن را تصحيح نمايند. درمان بسياري از تغيير شكل­هاي مادرزادي و غيرمادرزادي توسط ابزار آلات توانبخشي نظير ارتزها، نمونه­­هايي براي فهم اصول بيومكانيكي به كار رفته در رشد و نمو مي­باشند.

گرايش سيستم محركه خودرو :

سيستم محركه خودرو عبارت است از مجموعه­اي كه قدرت را از موتور دريافت كرده و آن را به چرخهاي محرك ارسال مي­كند. در اين رشته دروس مربوط به اين مجموعه مطالعه مي­شود و در تمامي رشته­هاي مربوط به خودرو فقط صرف بر بهينه كردن مجموعه خودرو مي­باشد براي مثال اين مجموعه شامل گيربكس و ديفرانسيل مي­باشد و به بررسي انواع نيروها، حركتها و تأثير آنها بر اجزاء مختلف ماشين مي­پردازد.

گرايش طراحي سيستم تعليق ، ترمز و فرمان :

اين رشته نيز همانطور كه از اسمش پيداست مربوط به مجموعه خودرو مي­باشد. اين رشته نيز براي بهينه كردن مجموعه خودرو در زمينه تعليق و ترمز و فرمان مي­باشد. نحوه بهينه كردن و نيز دروس مربوط به طراحي و تحليل اين مجموعه در اين گرايش مورد بررسي قرار مي­گيرد. در واقع در اين مجموعه بايد تمامي نيروها و گشتاورها و همچنين كارايي مناسب قطعه را تضمين كنند.

گرايش سازه بدنه خودرو :

اين رشته نيز مربوط به بدنه خودرو مي­باشد و اين گروه نيز طراحي و تحليل­هاي مربوط به بدنه خودرو را تضمين مي­كنند. و نيز راههايي براي بهينه كردن اين مجموعه را مورد بررسي قرار مي­دهند.

يك آمارگيري جالب!!!

1-ظرفيت كلي ساخت و توليد از سال 87 تا 89 سير نزولي داشته!
2-ظرفيت كلي تبديل انرژي در سالهاي اخير هميشه بيشتر از طراحي كاربردي بوده , اما در سال 89 طراحي كاربردي از تبديل انرژي سبقت گرفت.
3-ظرفيت پذيرش تبديل انرژي و طراحي كاربردي هميشه رو به افزايش بوده.
4-ظرفيت ساير گرايشها(خودرو , بيومكانيك , دريا, تسليحات , ...) از سال 88 به 89 يك جهش چشمگير داشته.
5-در سال 86 به 87 بيشترين افزايش ظرفيت را داشتيم. (338 نفر)
6-افزايش كلي ظرفيت از سال 86 به 87 ,30% - از سال 87 به 88 ,4% - از سال 88 به 89 ,15% بوده است.
7-از سال 86 تا 89 ,627 نفر به ظرفيت پذيرش كلي مكانيك اضافه شده (يعني 56%)
8-و اما جالبترين نكته!
در سال 86 ظرفيت پذيرش كلي مكانيك 1128 نفر بوده, طبق آمار موسسه پارسه , رتبه آخرين فردي كه در اين موسسه بوده و پذيرفته شده 1080 بوده.(يعني 48 نفر مانده به آخر)
در سال 87 ظرفيت پذيرش كلي مكانيك 1466 نفر بوده, طبق آمار موسسه پارسه , رتبه آخرين فردي كه
در اين موسسه بوده و پذيرفته شده 1356 بوده.(يعني 110 نفر مانده به آخر)
در سال 88 ظرفيت پذيرش كلي مكانيك 1525 نفر بوده, طبق آمار موسسه پارسه , رتبه آخرين فردي كه
در اين موسسه بوده و پذيرفته شده 1488 بوده.(يعني 37 نفر مانده به آخر)
در سال 89 ظرفيت پذيرش كلي مكانيك 1755 نفراست.

البته آمار بند 8 مربوط به افرادي هست كه در موسسه پارسه بودند و احتمالا افراد ديگري هم بودند كه با رتبه هاي پايين تر هم قبول شدند.همچنين در اين آمار قبولي در دانشگاههاي با شرايط خاص در نظر گرفته نشده.

نتيجه منطقي و رياضي : امسال كساني كه رتبه حدود 1600 دارند بايد براحتي قبول شوند.از رتبه حدود 1600 تا 1700 بايد به قبولي اميدوار باشند.البته رتبه هاي بالاتر هم براي دانشگاههاي با شرايط خاص شانس دارند.

منابع آزمون كارشناسي ارشد براي مجموعه مهندسي هوافضا

 (1.جلوبرندگي، 2.مكانيك پرواز، 3.سازه‌هاي هوايي،4. آيروديناميك، 5.سوانح هوايي و صلاحيت‌هاي پروازي)

1.    زبان عمومي و تخصصي (ضريب 1)

2.    رياضيات (ضريب 2)
       رياضيات دربرگيرنده‌ي دروس معادلات ديفرانسيل و رياضيات مهندسي است.

3.    آيروديناميك (ضريب 2)
      آيروديناميك دربرگيرنده‌ي دروس مكانيك سيالات، آيروديناميك، ترموديناميك و اصول جلوبرندگي است.

4.    مكانيك پرواز (ضريب 2)
       مكانيك پرواز دربرگيرنده‌ي دروس كنترل اتوماتيك، عملكرد، پايداري و كنترل است.

5.    سازه‌هاي هوايي (ضريب 2)
       سازه‌هاي هوايي دربرگيرنده‌ي دروس ديناميك، ارتعاشات، مقاومت مصالح و تحليل سازه‌ها مي‌باشد.

6.    طراحي اجسام پرنده (ضريب 2)

مهندسي مكانيك در مقطع كارشناسي ارشد

مهندسي مكانيك در مقطع كارشناسي ارشد به شش گرايش كلي تقسيم مي‌شود:

۱- طراحي كاربردي
۲- تبديل انرژي
۳- ساخت و توليد
۴- هوافضا
۵- خودرو (سيستم محركه خودرو – طراحي سيستم‌هاي تعليق، ترمز، فرمان – سازه و بدنه خودرو)
۶- مهندسي پزشكي (بيومكانيك).

در گرايش طراحي كاربردي، ساخت و توليد و گرايش‌‌هاي سازه‌ بدنه و سيستم تعليق (اين دو گرايش زير مجموعه خودرو مي‌باشد) مباحثي از قبيل مقاومت مصالح، الاستيسيته و پلاستيسيته، مواد مركب، كنترل پيشرفته، ديناميك و ارتعاشات پيشرفته، روش‌‌هاي المان‌‌هان محدود مطرح مي‌باشد.
در گرايش تبديل انرژي، هوافضا (گرايش‌‌هاي آيروديناميك و جلو برنده و قواي محركه كه يكي از گرايش‌‌هاي خودرو مي‌باشد) مباحثي از قبيل مكانيك سيالات پيشرفته، انتقال حرارت هدايت پيشرفته، انتقال حرارت جابجايي پيشرفته، تشعشع پيشرفته، ديناميك سيالات محاسباتي (CFD)، موتورهاي احتراق داخلي پيشرفته، آيروديناميك مادون صوت و مافوق صوت، لايه مرزي، توربولانس و هيدروآيروديناميك مطرح مي‌شود.
با توجه به اينكه دوره كارشناسي ارشد معمولاً شامل ۲۴ واحد درسي، ۲ واحد سمينار و ۶ واحد پايان‌نامه مي‌باشد، لازم است در گرايشي كه انتخاب مي‌كنيد دقت لازم را نسبت به ميزان علاقه خود داشته باشيد. اغلب دانشجوياني كه پايه تئوري خوبي ندارند در ارائه يك پايان نامه خوب دچار مشكل مي‌شوند. از اينرو توجه داشته باشيد كه انتخاب گرايش‌‌ها بر اساس علاقه و توانايي‌‌هايتان باشد.
به طور كلي دانشگاه‌‌هاي تهران با توجه به وجود امكانات نسبتاً خوب براي ادامه تحصيل در دوره‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري پيشنهاد مي‌شوند و در شهرستان‌‌ها نيز دانشگاه‌‌هاي صنعتي اصفهان‎، تبريز و شيراز در اولويت هستند. سه دانشگاه صنعتي شريف، علم و صنعت و خواجه‌ نصير گرايش خودرو اين گرايش‌‌ها را دارد و تنها دانشكده خودرو در دانشگاه علم و صنعت مي‌باشد.
دانشگاه‌‌هاي صنعتي شريف-صنعتي اميركبير-تهران- علم و صنعت ايران-تربيت مدرس- خواجه نصيرالدين طوسي- صنعتي اصفهان- تبريز- شيراز- فردوسي مشهد- بوعلي سينا همدان- شهيد چمران اهواز- سيستان و بلوچستان- اروميه- كاشان- گيلان- مازندران - يزد-صنعتي مالك اشتر و امام حسين و … براي مقاطع كارشناسي ارشد پذيرش دارند.
ظرفيت پذيرش در دانشگاه‌‌هاي دولتي حدود ۱۶۰۰ نفر و در دانشگاه آزاد حدود ۴۰۰ نفر مي‌باشد. تعداد شركت‌كنندگان آزمون ورودي كارشناسي ارشد اين رشته حدود ۲۰۰۰۰ نفر مي‌باشد كه طبق آمار حدود ۱۰ درصد اين داوطلبان پذيرش مي‌شوند و حق ادامه تحصيل خواهند داشت.

مواد و ضرايب امتحاني

۱- زبان عمومي و تخصصي
۲- رياضي
۳- حرارت و سيالات (ترموديناميك، مكانيك سيالات، انتقال حرارت)
۴- جامدات (استاتيك، مقاومت مصالح، طراحي اجزاء)
۵- ديناميك و ارتعاشات (ديناميك، ارتعاشات، ديناميك ماشين، كنترل)
۶- ساخت و توليد (ماشين‌ ابزار، قالب پرس، علم مواد، ماشين‌‌هاي كنترل عددي، اندازه‌گيري، توليد مخصوص، هيدروليك و نيوماتيك، مديريت توليد).

ضرايب به ترتيب مواد درسي:

۱- ساخت توليد (۱، ۲، ۱، ۲، ۱، ۴)
۲- طراحي كاربردي (۱، ۲، ۲، ۳، ۲، ۰)
۳- تبديل انرژي (۱، ۲، ۳، ۲، ۲، ۰)
۴- مهندسي پزشكي- بيومكانيك (۳، ۴، ۳، ۴، ۳، ۳)
۵- سيستم محركه خودرو (۲، ۳، ۳، ۳، ۲، ۰)
۶- طراحي سيستم‌‌هاي تعليق، ترمز و فرمان (۲، ۳، ۱، ۳، ۴، ۰)
۷- سازه بدنه خودرو (۲، ۳، ۲، ۴، ۳، ۰)

منابع مطالعاتي

زبان تخصصي: متون تخصصي مكانيك

زبان عمومي: ۱- گرامر زبان عمومي كليه رشته‌هاي كارشناسي ارشد، راهيان ارشد۲-لغات و گرامر پوران پژوهش ۳- لغت: ۵۰۴ -۴-absolutely essntial words , TOFEL flash (vocabulary)  درك مطلب : TOFEL flash (Reading)

رياضيات:

رياضي ۱: مسعود آقاسي، نيكوكار
رياضي ۲: جزوه دكتر بهرامي(استاد دانشگاه صنعتي اصفهان)، مسعود آقاسي، فرزين حاجي جمشيدي
رياضي مهندسي: معتقدي، نيكوكار
معادلات ديفرانسيل: معتقدي، فرزين حاجي جمشيدي، نيكوكار

دروس تخصصي:

ترموديناميك:  راهيان ارشد (خداكرمي)
مكانيك سيالات: راهيان ارشد (خداكرمي)
انتقال حرارت: راهيان ارشد (خداكرمي)
مقاومت مصالح: پوران پژوهش(دكتر نائي)
استاتيك: راهيان ارشد(صالحي پور و حسيني)
طراحي اجزاء: راهيان ارشد( روح اله حسيني)
ديناميك : راهيان ارشد( روح اله حسيني و صالحي پور)
ارتعاشات : راهيان ارشد( صالحي پور و حسيني)
ديناميك ماشين : راهيان ارشد( روح اله حسيني و صالحي پور)
كنترل : انتشارات آزاده(آرياز برادراني)